«کارگاه بین المللی روش پژوهش»

باسمه‌تعالی

«کارگاه بین المللی روش پژوهش»

«کارگاه بین المللی روش پژوهش» توسط پژوهشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی و با مشارکت دانشگاه غالبِ هرات طی سه روز از 29 تا 31 مرداد ماه 1403 با حضور اساتید و با عناوین زیر برگزار گردید:

- «روش تحلیل گفتمان»، دکتر سیدمحمد علی تقوی (دانشگاه علامه طباطبائی)، دوشنبه 29 مرداد 1403، ساعت 9 تا 10

- «پدیدارشناسی: فلسفه و روش»، دکتر علی عابدی رنانی (دانشگاه علامه طباطبائی)، دوشنبه 29 مرداد 1403، ساعت 10 تا 11

- «روش کمی: تحلیل چندمتغیره»، دکتر زهرا طبیبی (دانشگاه فردوسی مشهد)، سه ‎شنبه 30 مرداد 1403، ساعت 9 تا 10

- «روش کیفی: ردیابی فرایند»، دکتر فائز دین­‎پرست (دانشگاه علامه طباطبائی)، سه ‎شنبه 30 مرداد 1403، ساعت 10 تا 11

- «روش تحلیل محتوای کیفی»، دکتر علی اسمعیلی اردکانی (دانشگاه علامه طباطبائی)، چهارشنبه 31 مرداد 1403، ساعت 9 تا 10

- «استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل داده ‎ها»، دکتر جوزف کراس (دانشگاه ماساریک، جمهوری چک)، چهارشنبه 31 مرداد 1403، ساعت 10 تا 11

در این رشته از کارگاه­‏ها که به صورت مجازی برای اساتید دانشگاه‎های افغانستان برگزار شد، اساتید سه دانشگاه‏ غالب، فراه و حکمت به صورت گروهی و همچنین اساتیدی از دانشگاه‏های کابل، هیرمند، بادغیس و نیم­روز شرکت داشتند.

در جلسه آغازین کارگاه که در روز دوشنبه 29 مرداد ماه 1403 برگزار شد، دکتر سید محمد علی تقوی از دانشگاه علامه طباطبائی، که مدیریت جلسات کارگاه را نیز برعهده داشتند، به توضیحات کلی پیرامون مباحث روش پژوهش شامل مواردی مانند تعیین موضوع و پرسش پژوهش، فرضیه، پرسش های فرعی، چارچوب نظری، روش گردآوری داده­ها، روش تجزیه­وتحلیل داده­ها و نهایتا چگونگی نگارش گزارش پژوهش پرداختند. و اعلام نمودند که جلسات این کارگاه به «روش تجزیه و تحلیل داده­ها» اختصاص خواهد داشت.

ایشان سپس نخستین مبحث کارگاه را تحت عنوان «روش تحلیل گفتمان» با بیان مقدمه ای درباره مبحث گفتمان و چگونگی کاربست آن به عنوان یک روش تجزیه­وتحلیل داده‌ها آغاز کرد. ایشان از میان گونه­های مختلف روش گفتمان، شیوه لکلا و موف را به تفصیل بیان کردند و اظهار داشتند که در این روش، یافتن دال مرکزی و چگونگی مفصل­بندی آن با سایر دال­ها، دال­های شناور، عناصر و وقته­ها و نیز مشخص­کردن زنجیره هم­ارزی و تفاوت ضروری است.

در جلسه دوم، آقای دکتر علی عابدی رنانی، از دانشگاه  علامه طباطبائی، ذیل عنوان «پدیدارشناسی: فلسفه و روش»، ابعاد و تاریخچه مختصر فلسفه پدیدارشناسی را مطرح نمودند. ایشان سپس چگونگی استفاده از پدیدارشناسی به عنوان یک روش در رشته های مختلف علوم انسانی مانند روانشناسی و علوم اجتماعی و سیاسی را بیان کردند.

در جلسه سوم کارگاه که در روز سه شنبه ۳۰ مرداد برگزار شد، خانم دکتر زهرا طبیبی، دانشیار روان­شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، به تدریس«روش کمی: تحلیل چند متغیره» پرداختند. ایشان با ذکر مختصر انواع متغیر و انواع روش های کمی، اعم از یک متغیره، دو متغیره و چند متغیره، بر شیوه­های محاسبه چند متغیره، مانند رگرسیون، متمرکز شدند و چگونگی استفاده از نرم افزار SPSS برای این منظور را توضیح دادند.

در جلسه چهارم کارگاه، آقای دکتر فائز دین پرست، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، به موضوع «روش کیفی: ردیابی فرایند» پرداختند و از این روش به عنوان راهی برای کشف روابط علی در علوم اجتماعی یاد کردند.

 سخنران جلسه پنجم کارگاه، که در 31 مرداد 1403 برگزار شد، آقای علی اسمعیلی اردکانی از دانشگاه علامه طباطبائی بودند و موضوع «روش تحلیل محتوای کیفی» را به بحث گذاردند.

در جلسه ششم و آخرین جلسه کارگاه، آقای دکتر جوزف کراس، از دانشگاه ماساریک جمهوری چک، به مبحث «استفاده از هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها» پرداختند. ایشان همچنین به نقش هوش مصنوعی در استخراج داده‌ها و نیز مدل سازی و شبیه سازی اشاره نمودند. شایان ذکر است که این بخش از کارگاه به زبان انگلیسی انجام شد.

دقایق پایانی همه جلسات کارگاه به پرسش و پاسخ اختصاص داشت. همچنین اسلایدهای پاورپوینت اساتید در اختیار مخاطبان قرار گرفت. آقای دکتر اسدالله حبیب زاده  مسئولیت هماهنگی با دانشگاه غالب و سرکار خانم شیرین تاجیک هماهنگی در ایران و نیز مسئولیت قسمت فنی جلسات مجازی را برعهده داشتند.