برپایی نشست نقد و بررسی «واژه‌نامۀ استنادی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل»

نشست نقد و بررسی «واژه‎نامۀ استنادی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل» در تاریخ 1 خرداد 1402 با حضور مؤلف کتاب جناب آقای دکتر سیدمحمدعلی تقوی (عضو هیئت‌علمی پژوهشکدۀ فرهنگ و ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی) و ناقدان محترم آقایان دکتر حمیدرضا رحمانی‌زاده دهکردی (دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی) و دکتر علی عابدی رنانی (دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی) در محل دانشکدۀ علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

در این نشست ابتدا آقای دکتر تقوی به معرفی کتاب خود پرداخت و اظهار داشتتند واژه‌نامه‌های استنادی برای هر کلمۀ خارجی معادل‌هایی را می‌آورند که مترجمان پیش‌تر یافته یا ابداع کرده‌اند. اما در این واژه‌نامه تخصصی، در برابر هر معادل فارسی نام خانوادگی یک مترجم و سال انتشار اثری که معادل یادشده در آن آمده، ذکر شده است. این امر نشان‌دهندۀ سیر تحول تاریخی معادل‌سازی برای یک واژه است و هرچه نام مترجمان بیشتری در برابر یک معادل باشد، به‌منزلۀ مطلوبیت بیشتر آن نزد متخصصان رشته‎های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل است. این واژه‌نامه به دو صورت «انگلیسی به فارسی» (جلد 1) و «فارسی به انگلیسی» (جلد 2) تنظیم شده است تا هم برای کسانی که قصد درک یا ترجمه متون از زبان انگلیسی را دارند و هم برای فارسی‌زبانانی که هدف‌شان نگارش متون سیاسی به زبان انگلیسی است کاربرد داشته باشد.

ایشان همچنین شرح مختصری از فرایند تدوین کتاب فوق‌الذکر ارائه نموده و گفتند علاقه به تدوین چنین واژه‎نامه‎ای از سال‎های نخست آغاز به‌کار به‌عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه فردوسی مشهد و تدریس دروس زبان تخصصی علوم سیاسی در من شکل گرفت و با مشاهده واژه‎نامه‎های استنادی در برخی دیگر از رشته‎ها مانند روان‌شناسی و کتابداری و علم اطلاع‌رسانی تقویت شد. یک اثر مشابه دیگر در همین زمینه «فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی انگلیسی-فارسی» است که در مراحل مختلف از 1355 تا 1390 توسط ماری بریجانیان گردآوری و تدوین شده است.

دکتر تقوی سپس به بیان فلسفۀ نگارش واژه‎نامه‎های استنادی پرداخته و افزودند این واژه‎نامه‌‏ها امکان مشارکت خودآگاهانه جامعۀ علمی و کاربران در گزینش و حک و اصلاح معادل‎ها را فراهم می‌آورند. (فایل پاورپوینت جلسه)

/file/download/news/646dd607b80ca-.pdf

در ادامه جلسه، آقای دکتر رحمانی‌زاده دهکردی به بیان نظرات خود در باره واژه‎نامه یادشده پرداختند و ضمن اشاره به اهمیت نگارش این اثر، با اشاره به برخی واژگان غیرسیاسی، وجود آن‎ها را یکی از نقاط ضعف واژه‎نامه یادشده برشمردند. ایشان همچنین یادآور شدند گردآورنده می‌بایست از میان معادل‎های ارائه شده، صحیح‎ترین آن‎ها را مشخص می‌کردند.

آقای دکتر عابدی رنانی نیز با تقدیر از وقت و زحمات مصروف شده برای تدوین این وژه‌نامه گفتند وجود برخی واژگان مرتبط با سایر رشته‎ها را سبب افزایش حجم کتاب شده اشت. نقد دیگر ایشان معطوف به روش تدوین واژه‎نامه بود و همچنین عدم استفاده از آثار برخی مترجمان بنام علوم سیاسی را نقطه‌ضعف دیگر این واژه‌نامه عنوان کردند.

این جلسه که به ‌همت پژوهشکدۀ فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبائی و با همکاری اتحادیۀ انجمن‎‎های علمی-دانشجویی علوم سیاسی تشکیل یافت، به‌طور هم‌زمان به صورت مجازی نیز پخش گردید.